Czy można złożyć wniosek do programu Czyste Powietrze bez audytu energetycznego

Program Czyste Powietrze od lat stanowi jedno z kluczowych narzędzi wspierających poprawę efektywności energetycznej budynków mieszkalnych w Polsce. Dofinansowania pozwalają właścicielom domów jednorodzinnych przeprowadzić modernizację, której efektem jest redukcja emisji zanieczyszczeń oraz oszczędność energii. Wokół procedury składania wniosku pojawia się jednak wiele pytań – jednym z najczęściej zadawanych jest to, czy można skorzystać z programu bez wykonywania audytu energetycznego.

Czym jest audyt energetyczny i kiedy jest wymagany

Audyt energetyczny to szczegółowa analiza techniczna budynku, której celem jest określenie jego aktualnego stanu energetycznego oraz wskazanie optymalnych rozwiązań modernizacyjnych. W ramach audytu specjalista wykonuje pomiary, analizuje konstrukcję i instalacje, a następnie opracowuje dokument zawierający rekomendacje oraz prognozy oszczędności energii. Dokument ten uwzględnia takie elementy jak izolacja przegród, stan stolarki okiennej, wydajność systemu grzewczego czy możliwości zastosowania odnawialnych źródeł energii.

W kontekście programu Czyste Powietrze audyt jest wymagany w sytuacjach, gdy beneficjent stara się o dofinansowanie na kompleksową termomodernizację, a także w przypadku wyższych progów dotacji, gdzie konieczne jest udokumentowanie spodziewanego efektu ekologicznego. Przy prostszych modernizacjach, takich jak wymiana samego kotła czy montaż pompy ciepła, audyt może być formalnie niewymagany. Jednak jego wykonanie często pomaga uniknąć błędów projektowych i zoptymalizować planowane inwestycje, co przekłada się na lepsze efekty i oszczędności w eksploatacji budynku.

Wymogi programu Czyste Powietrze w zakresie dokumentacji

Regulamin programu jasno określa, jakie dokumenty należy dołączyć do wniosku o dofinansowanie. W przypadku braku obowiązku wykonania audytu energetycznego, wnioskodawca musi przedstawić inne materiały potwierdzające zasadność planowanych prac. Mogą to być:

• uproszczony opis techniczny budynku i instalacji,

• kosztorys inwestorski z wyszczególnieniem zakresu robót,

• dokumentacja fotograficzna obrazująca obecny stan obiektu,

• parametry techniczne urządzeń i materiałów, które mają zostać zastosowane.

Taka dokumentacja pozwala instytucjom oceniającym wniosek zweryfikować, czy planowane działania są zgodne z celem programu i przyczynią się do poprawy efektywności energetycznej budynku. Warto pamiętać, że Czyste Powietrze wymaga zachowania określonych standardów technicznych – przykładowo nowe źródło ciepła musi spełniać normy emisyjne, a materiały izolacyjne muszą posiadać odpowiednie współczynniki przenikania ciepła. Brak audytu nie zwalnia z konieczności dostarczenia dowodów, że inwestycja przyniesie zakładane efekty ekologiczne.

Konsekwencje złożenia wniosku bez audytu

Rezygnacja z audytu energetycznego może skrócić czas przygotowania dokumentacji i obniżyć koszty wstępne inwestycji, jednak wiąże się też z pewnymi ograniczeniami. Po pierwsze, brak szczegółowej analizy może sprawić, że wnioskodawca wybierze rozwiązania mniej efektywne lub pomijające istotne elementy termomodernizacji. To może oznaczać mniejsze oszczędności w rachunkach za energię i wolniejszy zwrot z inwestycji.

Po drugie, w przypadku ubiegania się o wyższe kwoty dotacji lub realizacji zadań obejmujących więcej niż jedną modernizację, brak audytu może skutkować koniecznością późniejszego uzupełnienia dokumentów. W skrajnych przypadkach, gdy dostarczona dokumentacja nie potwierdzi zakładanego efektu ekologicznego, wniosek może zostać odrzucony. Warto więc rozważyć, czy potencjalne oszczędności wynikające z pominięcia audytu nie zostaną zniwelowane przez ryzyko utraty dofinansowania lub konieczność późniejszych poprawek.

Dodatkowo, brak audytu utrudnia udokumentowanie faktycznych oszczędności energii po zakończeniu prac. W programie Czyste Powietrze istnieją sytuacje, w których wymagane jest potwierdzenie osiągnięcia określonego efektu ekologicznego – a to właśnie audyt przed i po modernizacji jest najpewniejszym sposobem na udowodnienie realnych wyników.

Alternatywne sposoby ustalenia zakresu prac modernizacyjnych

Choć audyt jest najpełniejszym narzędziem planowania inwestycji, istnieją inne metody określenia zakresu prac w ramach programu Czyste Powietrze, które mogą być wystarczające dla mniejszych projektów. Do takich rozwiązań należą:

• skorzystanie z konsultacji z doradcą energetycznym w gminie lub punkcie informacyjnym programu,

• wykonanie uproszczonej oceny energetycznej budynku, bazującej na dostępnych danych technicznych,

• analiza rachunków za energię z kilku ostatnich lat w połączeniu z inwentaryzacją instalacji i elementów konstrukcyjnych,

• wykorzystanie kalkulatorów i narzędzi online udostępnianych przez instytucje publiczne lub organizacje branżowe.

Takie podejścia nie wymagają tak szczegółowych badań jak audyt, ale pozwalają ustalić priorytety i dobrać rozwiązania zgodne z wymogami programu. Ważne, aby wszelkie decyzje były poparte wiarygodnymi danymi i zgodne z obowiązującymi standardami technicznymi. W ten sposób można przygotować wniosek, który spełni wymagania formalne, a jednocześnie będzie oparty na realnych potrzebach modernizacyjnych budynku.

Więcej: świadectwo energetyczne online.